Ashtanga czy kundalini? Wybierz swój styl jogi.

Jak szacuje International Yoga Federation, na świecie jogę ćwiczy ok. 300 mln osób. W Polsce – co najmniej 300 tysięcy. Dla wielu joga to nie tylko sport, ale także filozofia życia.

– Do Polski joga trafiła nie jako modna gimnastyka czy rodzaj fitnessu z Zachodu, ale jako ćwiczenia ciała i ducha ze Wschodu, z samego źródła. Według badania portalu „Boso na macie” w 2016 roku jogę ćwiczyło w Polsce ok. 300 tys. osób. Nie ma nowych danych, ale należy chyba przyjąć, że w trakcie pandemii joga stała się w naszym kraju jeszcze bardziej popularna – mówi joginka Ewa Biała, właścicielka szkoły “Joga Biała”. Dodaje, że moda na jogę rozpoczęła się w Polsce w latach 70-tych, kiedy ukazał się pierwszy podręcznik „Hatha joga dla wszystkich”. 

Hatha joga i jej pochodne. 

Hatha to tradycja jogi najbardziej znana w kulturze zachodniej. W porównaniu z jogą klasyczną hatha jest bardziej skupiona na ciele. W zasadzie można użyć tego określenia w stosunku do każdego rodzaju jogi, opartego na asanach (pozycjach ciała) i pranajamie (ćwiczeniach oddechowych). Wszystkie wymienione w tym artykule szkoły czy style jogi są zmodyfikowanymi odmianami hatha jogi. 

Style jogi dostępne w Polsce.

Według instruktorki Ewy Białej, w Polsce najbardziej popularną odmianą jest joga Iyengara. Praktykuje ją ok. 40% ćwiczących. Następna w kolejności jest joga ashtanga, którą ćwiczy ok. 24%. Popularne są też style jogi, pochodzące od niej – vinyasa oraz joga dynamiczna. 

– Są jeszcze w Polsce szkoły bikram jogi, którą należy ćwiczyć w temperaturach zbliżonych do tych w Indiach (ok. 35 stopni). Są też spokojniejsze style jak Sivananda. Są i bardziej nastawione na duchowość, a mniej na rozwój ciała, jak Kundalini joga – mówi Ewa Biała. Jak podkreśla, dobrze jest wiedzieć trochę o przedmiocie, który nas interesuje, zanim zaczniemy praktykować. Jednak najważniejsze, by ćwiczyć. Bo jak mówi starożytna sentencja (tym razem z naszej, europejskiej tradycji) „mens sana in corpore sano” czyli „w zdrowym ciele zdrowy duch”.

Joga Iyengara.

To najpopularniejsza odmiana jogi, polecana dla osób, które dopiero zaczynają praktykować i chcą zorientować się, czy joga jest dla nich. W ćwiczeniach pomagają rozmaite akcesoria – klocki, pasy, koce czy krzesła. Pozwalają one łatwiej „wchodzić” w pozycje. Nacisk kładzie się na precyzję ruchów i ułożeń ciała w poszczególnych asanach, w których ćwiczący zostają przez dłuższy czas. W tej odmianie jogi brakuje płynnych, dynamicznych przejść z jednej pozycji do drugiej. Jak w każdym rodzaju jogi, dużą wagę przykłada się do prawidłowego oddechu (o jego sile przeczytasz tu).  Iyengara polecana jest tym, którzy szukają równowagi, wytchnienia i łagodnego wzmocnienia ciała. I ducha, choć w tej odmianie stosunkowo niewiele jest elementów stricte duchowych.

Joga Ashtanga.

W porównaniu do jogi Iyengara to o wiele bardziej dynamiczna odmiana. Podczas praktyki ćwiczący są wciąż w ruchu, a nacisk kładzie się na rozciąganie ciała i wyciszenie głowy. Ten efekt osiąga się poprzez sekwencje ćwiczeń, w których dąży się do idealnej powtarzalności. Do praktykowania ashtangi potrzebna jest dobra kondycja, bo podczas treningu nie ma chwili na odpoczynek. Ruch jest ciągły, a czas trwania w pozycji stosunkowo krótki (do 5 oddechów). 

Vinyasa Joga.

To dynamiczna odmiana jogi, nie wymaga jednak takiego przygotowania i kondycji, jak ashtanga, od której pochodzi. Tu także istotne jest skupienie na ruchu, który ma być płynny i nieprzerwany, ale najistotniejsze jest zsynchronizowanie go z oddechem. Instruktorzy podkreślają, że ta odmiana jogi bardzo dobrze sprawdza się jako remedium na stres. To z uwagi na skupienie na oddechu oraz ciągłość ruchu, który ma symbolizować wszelkie nieprzerwanie toczące się zmiany, w obliczu których stajemy w ciągu życia.

Joga Bikram.

Jedną z jej odmian jest tzw. hot joga. W tej odmianie równie istotne, jak wykonywane asany są okoliczności, w których je wykonujemy. W sali do ćwiczeń powinna panować temperatura ok. 40 st. C, a powietrze powinno mieć min. 40% wilgotności. Takie warunki sprawiają, że ciało łatwiej się rozluźnia, a mięśnie mają większe możliwości. Jeśli więc nie mamy doświadczenia, nietrudno o przesadę i przetrenowanie się. Jeśli chcemy spróbować tego rodzaju jogi, warto zacząć od innych, mniej wymagających odmian. 

Joga Kundalini.

Tutaj nacisk położony jest na duchowość jeszcze bardziej niż w praktykowaniu innych odmian. Regularne praktykowanie jogi tego typu, nazywanej jogą świadomości, ma wyzwalać z negatywnych emocji, oczyszczać ciało i ducha. Jogę kundalini z tych powodów często ćwiczy się samotnie, w skupieniu, uważnie. Dużo uwagi poświęca się pranajamie, czyli technice oddechu i jego oczyszczającej sile. Treningom tego rodzaju towarzyszą mantry. Ćwiczący często praktykują także mudry, będące odpowiednim ułożeniem (głównie) dłoni. Każdy układ odpowiada konkretnym stanom, emocjom czy organom.

Nowe style jogi.

Co jakiś czas robi się głośno o nowym podrodzaju jogi, który robi się modny zwykle wtedy, gdy ktoś z pierwszych stron gazet (i portali) przyzna, że ćwiczy w ten sposób. Takie subrodzaje jogi to między innymi aerial joga, którą ćwiczy się na specjalnych uprzężach (bardzo widowiskowa), joga śmiechu czy ...joga piwna. Swego czasu pewną popularność zdobyła naga joga, której zaletą miało być kompletnie inne odczuwanie bez krępujących ubrań. Doświadczeni jogini traktują te mody pobłażliwie.  

– Joga to nie tylko modny obecnie i bardzo pomocny w utrzymaniu zdrowia i sprawności system ćwiczeń fizycznych i oddechowych. Jest to także starożytny, najstarszy zachowany po dziś dzień, system filozoficzny – mówi joginka Ewa Biała. I dodaje, że w tym systemie pozycje ciała (asany) zajmują tylko niewielką część. Chodzi o to, że ciało ma nie przeszkadzać w doskonaleniu innych sfer.

Bibliografia:

1. Rogowski M., “Przewodnik po stylach jogi”, Yogabazar.pl, 1 października 2019r.
2. “Types of Yoga: A Guide to the Different Styles”, yogamedicine.com, 18 maja 2018r.
3. “Rodzaje jogi, czyli praktykuj tak, jak potrzebuje tego twoje ciało”, portalyogi.pl.