Jak sauna wpływa na zdrowie?

Relaksuje, koi, poprawia nastrój, a przy okazji korzystnie wpływa na kondycję serca. Finowie wiedzą o tym od setek lat i często korzystają z saun (1 na 3 osoby robi to regularnie). Saunowanie zyskało dużą popularność także w innych częściach świata – np. w Stanach Zjednoczonych jest ponad milion saun ¹. Warto wiedzieć, jakie są rodzaje saun i jak z nich (mądrze) korzystać. 

Sauna sucha.

Sauny suche to zwykle niewielkie pomieszczenia, które wyłożone są drewnem. Ławy, na których się siada, są ułożone kaskadowo, dzięki czemu można wybrać odpowiednią temperaturę dla siebie. Najniższa jest przy podłodze – im wyżej, tym cieplej. Piec rozgrzewa kamienie, a ciepło emanuje na całe pomieszczenie. Kamienie co jakiś czas polewa się wodą, by zwiększyć wilgotność. 

Łaźnia parowa.

Łaźnia parowa to zwykle o wiele większe pomieszczenie wyłożone płytkami ceramicznymi, którymi pokryte są także miejsca do siedzenia. Kanały odprowadzają gorącą parę, wilgotność jest bliska 100%, a temperatura sięga 40-60 stopni Celsjusza. Tak jak w suchej saunie, podczas pobytu w łaźni parowej dochodzi do kontrolowanego przegrzania organizmu, ale w nieco niższej temperaturze.

Sauna na podczerwień (IR).

Trzeci rodzaj sauny to ta na podczerwień, która działa na podobnej zasadzie, co łaźnia sucha. Również wyłożona drewnem, ciepło czerpie nie z pieca, ale promienników podczerwieni. Tu panują o wiele niższe temperatury i można z niej korzystać częściej niż z innych rodzajów sauny.

Którą saunę wybrać? 

Z powodu różnic w temperaturach i wilgotności różne typy sauny mają inne działanie. Łaźnie parowe poprawiają krążenie, rozluźniają mięśnie i ścięgna, poprawiają stan skóry poprzez otwarcie porów i pomagają na zatkane zatoki. W tym tekście skupimy się jednak na najpopularniejszych saunach suchych, w których wilgotność oscyluje między 10 i 20%, zaś temperatura sięga nawet 100 stopni. Korzystanie z takiej sauny podnosi temperaturę ciała do ok. 40 stopni. Kiedy podnosi się temperatura, ciało się poci, wzrasta tętno, bo organizm chce się ochłodzić.

Na co pomaga sauna sucha?

Z badań z 2015 roku wynika, że regularne korzystanie z sauny pomaga utrzymać zdrowie serca i przedłużyć życie ². Wizyty w suchej saunie zmniejszają ryzyko zapadnięcia na chorobę wieńcową serca, choroby sercowo-naczyniowe oraz ryzyko śmierci z powodu ataku serca.

Dodatkowo udowodniono ³, że używanie suchej sauny ma szereg korzyści zdrowotnych dla osób cierpiących na choroby reumatyczne, takie jak fibromialgia, reumatoidalne zapalenie stawów czy zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa. Zmniejsza ból i zmęczenie, zmniejsza dolegliwości spowodowane przez alergiczny nieżyt nosa oraz przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Takie wizyty pozytywnie wpływają także na stan skóry, w tym ludzi, którzy cierpią z powodu łuszczycy. „Harvard Health“ informuje, że pacjenci z łuszczycą podczas pobytów w saunie odczuwają mniejsze swędzenie skóry.

To nie wszystko, bo z badań z 2017 roku wynika, że regularne korzystanie z sauny związane jest z mniejszym ryzykiem zachorowania na demencję i chorobę Alzheimera (badanie dotyczyło mężczyzn) ⁴. Badacze wskazują, że korzystanie z sauny jest relaksujące, wyciszające i związane z poprawą samopoczucia, bo wpisuje się w holistyczne dbanie o zdrowie. Podkreślają, że styl życia jest ważnym czynnikiem chorób takich, jak demencja.

Sauna – o tym należy pamiętać. 

Sauny są bezpieczne, ale trzeba pamiętać o kilku regułach: 

• nie należy przekraczać rekomendowanej ilości czasu (zaczynamy od 5-15 minut), 
• trzeba dobrze się nawodnić, 
• nie spożywać alkoholu przed i po sesji, 
• pozwolić ciału ochłonąć, 
• wziąć prysznic przed sauną. 

Najlepiej jest zrobić kilka rundek w saunie (najczęściej zalecana liczba to 3). A czas odpoczynku pomiędzy nimi nie powinien być krótszy od czasu spędzonego w saunie. Czyli bierzemy prysznic, wchodzimy do sauny, wychodzimy, bierzemy prysznic, odpoczywamy i zaczynamy wszystko od początku.

Istnieją także przeciwwskazania, a należą do nich przewlekłe i ostre choroby zakaźne, choroby z gorączką i początki przeziębienia, choroby skóry, nadczynność tarczycy, choroby układu krążenia, miażdżyca oraz stany psychotyczne. Osoby w ciąży, z kłopotami z ciśnieniem czy chorobami serca powinny skonsultować się z lekarzem przed skorzystaniem z sauny.

Bibliografia:

1. MaryAnn De Pietro, “What are the benefits and risks of a sauna?”, 17 czerwca 2019, medicalnewstoday.com. 
2. Laukkanen T, Khan H, Zaccardi F, Laukkanen JA. Association Between Sauna Bathing and Fatal Cardiovascular and All-Cause Mortality Events. JAMA Intern Med. 2015;175(4):542–548.
3. Hussain J, Cohen M. Clinical Effects of Regular Dry Sauna Bathing: A Systematic Review. Evid Based Complement Alternat Med. 2018 Apr 24;2018:1857413.
4. Tanjaniina Laukkanen, Setor Kunutsor, Jussi Kauhanen, Jari Antero Laukkanen, Sauna bathing is inversely associated with dementia and Alzheimer's disease in middle-aged Finnish men, Age and Ageing, Volume 46, Issue 2, March 2017, Pages 245–249.