Jak generować mniej plastikowych śmieci? 11 porad dla zabieganych.

Plastikowe odpady są nieodłączną częścią życia współczesnego człowieka. Naukowcy sugerują, że ich warstwa na ziemi posłuży przyszłym pokoleniom za geologiczny wskaźnik naszej ery. Co roku produkujemy 300 mln ton plastiku, co równa się masie wszystkich ludzi na planecie. Tylko 9% tego plastiku trafia do recyklingu ¹.

Jeśli dbałość o środowisko jest dla Ciebie ważna, ale nie wiesz, co można zrobić już dziś, warto stosować się do zasady “3U”: unikać kupowania zbędnych rzeczy, używać powtórnie to, co się da, oraz utylizować odpady. Uważasz, że jest to zbyt skomplikowane w naszym zabieganym świecie? Proponujemy 11 drobnych zmian, które możesz wprowadzić w życie już dziś, by pomóc planecie.

1. Nie kupuj kanapek na wynos.

Producenci zazwyczaj zawijają je w kilka warstw folii lub umieszczają w plastikowych opakowaniach, by wytrzymały kilka dni. Spróbuj wygospodarować trochę czasu wieczorem poprzedniego dnia na przyrządzenie śniadania lub lunchu do pracy. Możesz włożyć jedzenie do pojemniczka wielorazowego użytku lub owinąć papierem. Nadal brzmi abstrakcyjnie? Kup kanapkę, przyrządzoną na miejscu – w malutkiej piekarni lub garmażerce. Zamiast pakować ją do plastikowej torebki, poproś sprzedawcę o włożenie kanapki do Twojego pojemniczka czy owiń samodzielnie woskowijką wielorazowego użytku.

2. Zaopatrz się w termos lub kubek termiczny.

Kupując kawę na wynos w jednorazowym kubeczku, generujesz plastikowe odpady. Podczas produkcji takich kubków używa się dodatku tworzyw sztucznych. To nie jest papier. A plastikowa pokrywka mówi sama za siebie. Poproś baristę w kawiarni o przygotowanie ulubionego napoju w Twoim kubku termicznym lub termosie.

3. Nie kupuj butelkowanej wody. 

Jest droższa od kranówki. Może też zawierać cząstki mikroplastiku, jeśli była przechowywana w zbyt ciepłym pomieszczeniu lub stała na słońcu. W niektórych miastach, np. w Warszawie możesz śmiało pić wodę z kranu. Jeśli wybierasz się w podróż lub wolisz mieć zapas wody zawsze przy sobie, postaw na metalowy bidon, który napełnisz w domu lub pracy. 

4. Nie używaj plastikowych sztućców w barach szybkiej obsługi.

Zaopatrz się we własny komplet wielorazowego użytku, który będziesz nosić w torebce. Tak, na początku może się to wydawać mało wygodne, ale szybko się przyzwyczaisz. Pomyśl o tym, że plastikowe łyżka, nóż i widelec, które trzymałeś w ręku przez 15 minut, będą przez tysiące lat rozkładać się na wysypisku. Poza tym, większość tanich jednorazowych sztućców nie jest przeznaczona do kontaktu z gorącym jedzeniem. Pod wpływem temperatury zaczyna się rozpadać. Chroniąc środowisko, dbasz też o własne zdrowie - zjadasz mniej szkodliwych substancji, które wydziela nagrzany plastik.

5. A może metalowa słomka?

Problem plastikowych słomek stoi w świecie równie ostro, co w przypadku sztućców. W niektórych lokalach już są papierowe zamienniki, ale używając czegokolwiek tylko 1 raz, zastanów się, czy to się opłaca dla planety i naszej przyszłości? Jeśli często pijesz napoje przez słomkę, metalowa lub inna bardziej trwała opcja na pewno jest dobrym wyborem. Nie zapominaj tylko o jej myciu.

6. Poproś o lody w wafelku.

Kupując ulubiony mrożony deser w kubeczku, nawet tym papierowym, generujesz 2 plastikowe odpady. Pierwszy to sam kubeczek, ponieważ od środka ma nieprzepuszczalną warstwę foliową. A drugi - to łyżeczka, którą jesz lody. Wybierając rożek waflowy, nie zostawiasz odpadów. Nawet jeśli nie przepadasz za jego smakiem, po prostu wyrzuć - rozłoży się błyskawicznie.

7. Nie ruszaj w drogę bez jedzenia. 

Jeśli planujesz dłuższą podróż, przygotuj przekąski zawczasu. Będziesz mieć sporo pokus po drodze w postaci orzeszków, batoników lub chipsów, po zjedzeniu których powstanie mnóstwo plastikowych śmieci. Jeśli upieczesz np. brownie w domu lub szybkie chipsy z obierków (przepis znajdziesz tu) i zabierzesz je w podróż we własnym pojemniku, skorzystasz podwójnie: będziesz zdrowszy oraz pomożesz planecie.

8. Kiedy możesz, zrezygnuj z prowadzenia samochodu. 

Jaki to ma związek z plastikiem? Zużywające się opony samochodowe są źródłem mikroplastiku. Co roku 200.000 ton tych mikrocząsteczek wiatr przenosi do mórz i oceanów ². Dla tego transport publiczny jest znacznie lepszym rozwiązaniem. Dodatkowo - szybciej dotrzesz do pracy lub na spotkanie i zaoszczędzisz sporo nerwów, omijając korki.

9. Zrezygnuj z miniaturek kosmetyków w podróży.

Na lotnisku musimy pamiętać o tym, żeby nie wkładać większych pojemników na płyny do bagażu ręcznego, więc dużo osób po prostu kupuje dodatkowo mniejsze wersje niezbędnych środków kosmetycznych. Znacznie bardziej przyjazne środowisku jest wybieranie kosmetyków w postaci twardej - kostkach lub proszku. Jeśli mimo wszystko potrzebujesz np. tonik do twarzy lub inny płynny kosmetyk, postaw na puste mini-pojemniczki wielorazowego użytku. Zamiast kupować nowy tonik lub krem, przełóż do pojemniczka odrobinę tego, którego używasz na co dzień. Ten sam pojemniczek można umyć i używać podczas kolejnych wyjazdów. Pamiętaj także o tym, by nie używać, jeśli nie musisz, miniaturowych wersji kosmetyków, które możesz dostać za darmo w hotelu. Bądź świadomym konsumentem.

10. Wybieraj odpowiedzialnych producentów.

Są firmy, które oferują produkty w 100% kompostowalnych opakowaniach z roślinnych surowców. Takie opakowania rozłożą się same i nie zostawią “śmieciowego śladu” dla przyszłych pokoleń, a Ty przy okazji wesprzesz firmę, która podziela Twoje wartości i również dba o środowisko.

11. Poznaj dobrze zasady segregacji śmieci.

Ściągę od Ministerstwa Klimatu i Środowiska masz tu. Dowiedz się, co i do jakiego pojemnika możesz wrzucić, a co nie nadaje się do recyklingu. Poświęć trochę czasu 1 raz, a zostaniesz nie tylko kopalnią wiedzy, ale też źródłem motywacji dla innych. Ziemia będzie Ci wdzięczna.

Bibliografia:

1. “Our planet is drowning in plastic pollution—it's time for change!”, unep.org, dostęp 8 grudnia 2021r.
2. “Evangeliou N., Grythe H., Klimont Z. i inni, “Atmospheric transport is a major pathway of microplastics to remote regions”. Nature Communications, 14 lipca 2020r.
3. Dyer H., "Zerwij z plastikiem". Lingea, Kraków 2021r.