Jak nauczyć się myśleć pozytywnie?

Optymizm nie oznacza ignorowania przykrych obowiązków, trudów codzienności, przepracowania i zmęczenia. Oznacza wyłącznie traktowanie trudnych zdarzeń jako nieodłącznej części życia, a przez to – ich akceptację. Choć w teorii brzmi łatwo, doświadczenie pokazuje, że wcale takie nie jest, a pesymizm i czarnowidztwo towarzyszy wielu osobom. Błąd! Bo pozytywne myślenie ma naprawdę pozytywny wpływ na zdrowie, zarówno psychiczne, jak i fizyczne. Wpływ pozytywnego nastawienia do życia zwrócił uwagę naukowców, którzy od jakiegoś czasu badają to zjawisko i jego konsekwencje. 

Jakie korzyści zdrowotne ma pozytywne myślenie?

Otóż osoby, które mają optymistyczne nastawienie, dłużej żyją, rzadziej zapadają na depresję, są bardziej odporne na choroby, w tym te układu sercowo-naczyniowego oraz nowotwory. Nie do końca wiadomo – to właśnie naukowcy starają się ustalić – co sprawia, że optymiści cieszą się po prostu lepszym i dłuższym (oraz zdrowszym!) życiem. Jedna z hipotez głosi, że ci, którzy wykazują optymistyczne nastawienie do życia, lepiej radzą sobie ze stresem, dzięki czemu nie ma on tak dewastującego wpływu na ich zdrowie ¹.

Jak piszą autorzy badania "Optimism and Cause-Specific Mortality: A Prospective Cohort Study", opublikowanego w "American Journal of Epidemiology" w 2017 roku ²: "Jest coraz więcej dowodów na to, że pozytywne nastawienie psychologiczne, takie jak optymizm, związane jest z mniejszym ryzykiem problemów zdrowotnych, zwłaszcza chorób serca". 

Dodatkowo zwracają uwagę na to, że optymizmu można się nauczyć. A jeśli związki między pozytywnym nastawieniem i zdrowiem zostaną ostatecznie udowodnione, mogą doprowadzić do poprawy zdrowia publicznego. Naukowcy wzięli pod uwagę wskaźniki śmiertelności między 2006 i 2012 rokiem, odkrywając, że "większy optymizm związany jest z mniejszym ryzykiem zgonu” ³. 

Z innego badania, przeprowadzonego na jednym z amerykańskich uniwersytetów, wynika z kolei, że ci studenci, którzy byli pewni siebie, przekonani, że dobrze sobie poradzą podczas egzaminów – słowem, ich nastawienie było pozytywne – mieli lepszą odporność. Wyniki te zostały opisane w badaniu “Optimism is Associated With Mood, Coping, and Immune Change in Response to Stress" ⁴. 

Jak nauczyć się optymizmu?

No dobrze, ale jak to zrobić? Jak pokonać stres i, dzięki pozytywnemu nastawieniu, zminimalizować jego negatywny wpływ na zdrowie? Można zacząć od drobiazgów: zwracać uwagę na te rzeczy i wydarzenia w życiu, które są dobre i stanowią powód do wdzięczności (o wpływie wdzięczności na zdrowie przeczytasz tutaj). Dobrym narzędziem do tego jest prowadzenie dziennika wdzięczności, do którego codziennie, najlepiej przed snem lub rano po przebudzeniu, będziesz wpisywać wszystkie dobre rzeczy w swoim życiu. Biorąc pod uwagę sytuację międzynarodową w ostatnich latach, naprawdę warto docenić m.in. to, że mamy dach nad głową, nie jesteśmy zamknięci w 4 ścianach, a na nasze domy nie spadają rakiety. 

To, że zwracanie uwagi na pozytywy i nieskupianie się na negatywach rzeczywiście pomaga zmienić nastawienie do życia, potwierdzają także badania naukowe na University of Miami ⁵. Po 10 tygodniach uczestnicy badań, którzy notowali dobre wydarzenia, odczuwali przypływ optymizmu. Tego efektu nie udało się osiągnąć w grupach, które miały za zadanie notować rzeczy irytujące czy po prostu wszystko, bez wartościowania.

To oznacza, że warto skupić się na tym, by wyłapywać negatywne myśli i starać się je hamować, zanim zaczną nad nami panować i zaburzać obraz świata. Znakomite efekty daje praktykowanie uważności i medytacja, które pozwalają być tu i teraz, doceniając chwile. Nawet te trudne. Szczególne korzyści zdrowotne pod tym względem mają medytacje mindfulness, o których bardziej szczegółowo przeczytasz w osobnym artykule. Jeśli czujesz jednak, że jest Ci ciężko zapanować nad negatywnymi myślami samodzielnie, warto rozważyć terapię poznawczo-behawioralną – metodę psychoterapii o udowodnionej naukowo skuteczności w leczeniu wielu zaburzeń i problemów. Ten rodzaj terapii skupia się na zmianie naszych myśli i – w konsekwencji – zachowań z nich wynikających.

Bibliografia:

1. Positive thinking: Stop negative self-talk to reduce stress, Stress Management, mayoclinic.org, 3 lutego 2022r.
2. Eric S. Kim, Kaitlin A. Hagan, Francine Grodstein, Dawn L. DeMeo, Immaculata De Vivo, Laura D. Kubzansky, Optimism and Cause-Specific Mortality: A Prospective Cohort Study, American Journal of Epidemiology, Volume 185, Issue 1, 1 January 2017, Pages 21–29.
3.  Jak wyżej.
4. Jane Framingham, Positive Thinking Improves Physical Health, 17 maja 2016r.
5. Emmons, R. A., & McCullough, M. E. (2003). Counting blessings versus burdens: An experimental investigation of gratitude and subjective well-being in daily life. Journal of Personality and Social Psychology, 84(2), 377–389.