Witamina D kojarzy się przede wszystkim ze zdrowiem kości i odpornością. Jest on jednak ogromnie ważna dla całego organizmu. Prawie każda komórka w ciele posiada specjalny receptor. Dzięki niemu witamina D oddziałuje bezpośrednio na nasze DNA 1. Potocznie zwana “słoneczną”, witamina D istotnie odróżnia się od innych. Pod tym określeniem chowa się cała grupa substancji, które organizm później przekształca w hormony. Dlatego sama witamina D jest określana jako prohormon. Najbardziej biodostępna postać witaminy D to cholekalcyferol (witamina D3). Możemy otrzymać ją z pożywieniem w małych ilościach lub wytworzyć samodzielnie pod wpływem promieni słonecznych. Witamina D z diety.Najwięcej witaminy D zawierają tłuste ryby morskie: makrele, sardynki czy śledzie. Jednak do realizacji dziennej normy trzeba by zjeść ponad 600 gramów makreli. Sytuacja wygląda podobnie w przypadku innych pokarmów, m.in. jaj kurzych. Adekwatną dawkę witaminy D zapewni dopiero 20 całych jaj! Witamina D ze słońca.Aby organizm wytwarzał witaminę D na słońcu, musi być spełnione kilka warunków:duże części ciała mają być odsłonięte i nie mogą być posmarowane kremem ochronnym,na niebie nie powinno być chmur,kąpiel słoneczna musi trwać co najmniej 15 minut pomiędzy godzinami 10 a 15.Latem dłuższa ekspozycja na słońce w godzinach okołopołudniowych może prowadzić do poparzeń skóry. Natomiast spełnienie tych warunków w okresie od września do kwietnia jest raczej niemożliwe. W dodatku zimą promienie słoneczne padają pod innym kątem. Synteza witaminy D nie zachodzi, nawet jeśli wyjdziemy na słońce w stroju kąpielowym. Czym grozi niedobór witaminy D?Badania naukowe (których jest coraz więcej) potwierdzają, że niski poziom tej witaminy we krwi jest groźny dla zdrowia w każdym wieku i niezależnie od płci. Niedobór witaminy D ma związek z:nadwagą i otyłością 2,cukrzycą obu typów 3,częstymi przeziębieniami i chorobami zapalnymi 4,schorzeniami autoimmunologicznymi 5 6 (m.in. choroba Hashimoto, stwardnienie rozsiane, łuszczyca, wrzodziejące zapalenie jelita grubego i choroba Leśniowskiego-Crohna),nowotworami (szczególnie piersi 7, jelit 8, prostaty 9 ) oraz białaczką 10,zaburzeniami hormonalnymi, powodującymi bezpłodność 11 12 i trądzik 13,chorobami sercowo-naczyniowymi i ryzykiem zawału 14,osteoporozą 15,chorobami neurologicznymi, zaburzeniami behawioralnymi 16,chorobami Alzheimera i Parkinsona 17,depresją 18, obniżonym nastrojem i ogólną męczliwością 19.Ta lista jest aktualizowana przez naukowców, którzy cały czas odkrywają nowe właściwości cudownej witaminy. Suplementacja witaminą D jest niezbędna.Żeby uzupełnić niedobory witaminy D konieczne jest dostarczenie jej z zewnątrz. A jeśli chcesz utrzymać ją na odpowiednim poziomie przez cały rok, suplementacja musi wejść Ci w codzienny nawyk. Nasze ciało potrafi zmagazynować “słoneczną witaminę” i wykorzystać ją w najbardziej odpowiednim czasie – np. kiedy się przeziębisz. Suplementując witaminę D musisz także uważać na dawkę – zbyt wysoka może być toksyczna dla organizmu. Przedawkowanie prowadzi do gromadzenia się wapnia we krwi i powoduje nudności, wymioty, osłabienie i częste oddawanie moczu. W skrajnych przypadkach może dojść do chorób kości i powstawania kamieni nerkowych. Takie konsekwencje grożą w przypadku, gdy znacząco podwyższyć ilość przyjmowanej witaminy.Pamiętaj, że jeśli chcesz wiedzieć na czym stoisz, zawsze możesz pójść do laboratorium i oznaczyć poziom witaminy D w surowicy krwi. Badanie nie jest refundowane przez NFZ.Jak dobrze wybrać suplement z witaminą D3?Wybieraj jakość tego, co jest w środku słoiczka, nie jego wygląd. Upewnij się, że:witaminie D towarzyszy dobrej jakości tłuszczu. Zapewnia on lepszą przyswajalność, bo witamina D rozpuszcza się w tłuszczach;Twoja kapsułka nie rozpuści się w żołądku, tylko dotrze do jelita cienkiego, gdzie wchłanianie składników odżywczych jest najlepsze;Twoja kapsułka dobrze chroni swoją zawartość przed wilgocią i utlenianiem (chyba nie chcesz się karmić zjełczałym tłuszczem?); proces produkcji Twojego suplementu odbywa się w miejscu, które posiada certyfikat GMP (good manufacturing practice), obowiązujący dla leków. Nie jest wymagany przy produkcji suplementów, ale jest gwarancją najlepszej jakość produktu;na stronie producenta suplementu łatwo znaleźć informację o postaci, dawce, kraju pochodzenia oraz dostawcy witaminy D.Bibliografia:Kongsbak M., Levring T.B., Geisler C., von Essen M.D., “The vitamin D receptor and T cell function”. Front. Immunol., 18 czerwca 2013r.Vranić L., Mikolašević I., Milić S., “Vitamin D Deficiency: Consequence or Cause of Obesity?”. Medicina (Kaunas), 2019r.Zhang R., Naughton D.P., “Vitamin D in health and disease: Current perspectives”. Nutr J 2010r.Yin K, Agrawal DK. "Vitamin D and inflammatory diseases". J Inflamm Res. 2014r.Zhang R, dz.cyt.Yang C.Y., Leung P.S., Adamopoulos I.E., Gershwin M.E., “The implication of vitamin D and autoimmunity: a comprehensive review”. Clin Rev Allergy Immunol. 2013r.Atoum M., Alzoughool F., “Vitamin D and Breast Cancer: Latest Evidence and Future Steps”. Breast Cancer (Auckl). 2017r.“Vitamin D and Cancer Prevention”, cancer.gov, dostęp 21 grudnia 2021r.Martin R., “Vitamin D and prostate cancer”. World Cancer Recearch Fund International, dostęp 21 grudnia 2021r.Naz A.N., Qureshi R., Shamsi S.T., Mahboob T., “Vitamin D levels in patients of acute leukemia before and after remission-induction therapy”. Pak J Med Sci. 2013r.Tehrani F.R., Behboudi-Gandevani S., “Vitamin D and Human Reproduction“ [w]: Gowder S. (red.), “A Critical Evaluation of Vitamin D - Basic Overview”, 2015r.Rehman R., Lalani S., Baig M. i inni, “Association Between Vitamin D, Reproductive Hormones and Sperm Parameters in Infertile Male Subjects”. Front. Endocrinol., 16 października 2018r.Lim S.K., Ha J.M., Lee Y.H. i inni, “Comparison of Vitamin D Levels in Patients with and without Acne: A Case-Control Study Combined with a Randomized Controlled Trial”. PLoS One. 2016r.Kheiri B., Abdalla A., Osman M., Ahmed S., Hassan M., Bachuwa G., “Vitamin D deficiency and risk of cardiovascular diseases: a narrative review”. Clin Hypertens. 2018r.Okuizumi H., Harada A., “Effect of vitamin D on bone mineral density; bone strength and fracture prevention. Clin Calcium. 2006r.Lauer A., Janitschke D., Hartmann T., “The Effects of Vitamin D Deficiency on Neurodegenerative Diseases”,[w] Fedotova J (red.),“Vitamin D Deficiency”, 3 czerwca 2019r.Jak wyżej.Anglin R.E., Samaan Z., Walter S.D., McDonald S.D.,”Vitamin D deficiency and depression in adults: systematic review and meta-analysis”. Br J Psychiatry, 2013r.Nowak A.,Boesch L., Andres E., “Effect of vitamin D3 on self-perceived fatigue. A double-blind randomized placebo-controlled trial, Medicine, 2016r.Piotrowska A., Wierzbicka J., Żmijewski M. A.,„Vitamin D i the skin physiology and pathology”. Acta Biochimica Polonica, 2016r.Wadhwa B., Relhan V., Goel K., Kochhar A. M., Garg V. K., „Vitamin D and skin diseases: A review”, Indian Journal of Dermatology, Venereology, and Leprology, 2015r.Mostafa W. Z., Hegazy R. A.: „Vitamin D and the skin: Focus on a complex relationship: A review”, Journal of Advanced Research, 2015r.Zeratsky K, "What is vitamin D toxicity? Should I be worried about taking supplements?", mayoclinic.org, dostęp 31 grudnia 2021r.Morga J., "Ekspert: ponad 90 proc. Polaków ma niedobory witaminy D", PAP, 21 lutego 2014r.Zhang R., Naughton D.P., "Vitamin D in health and disease: Current perspectives". Nutr J 2010r.Beckett E.L., Duesing K., Martin C. i inni, "Relationship between methylation status of vitamin D-related genes, vitamin D levels, and methyl-donor biochemistry". Journal of Nutrition & Intermediary Metabolism, 2016r.
