Największe niedobory witaminy D – gdzie i dlaczego występują?

Paradoks „witaminy słońca” – dlaczego niedobory są największe w krajach słonecznych?

Witamina D bywa nazywana „witaminą słońca”, ale statystyki pokazują coś zaskakującego – największe niedobory nie występują w krajach północnej Europy, lecz w regionach, gdzie słońca jest pod dostatkiem. To paradoks, który od lat badają naukowcy⁽¹⁾.

Dlaczego tak się dzieje? Jak to możliwe, że mieszkańcy najbardziej nasłonecznionych państw należą do grupy z najniższym poziomem witaminy D? 

Miejsce 3: Zjednoczone Emiraty Arabskie – niedobór witaminy D wśród mieszkańców pustyni

Średni poziom 25(OH)D: 15-20 ng/ml

Systematyczny przegląd badań przeprowadzonych w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (35 badań, ponad 28 tys. uczestników) wykazał, że średni poziom witaminy D w populacji dorosłych wynosi zaledwie 17,6 ng/ml – czyli znajduje się poniżej przyjętej normy. Niedobór występuje szczególnie często wśród kobiet⁽²⁾.

Dlaczego w ZEA występują takie niedobory witaminy D?

• Ekstremalne temperatury – wielu mieszkańców unika dłuższej ekspozycji na słońce, większość czasu spędzając w klimatyzowanych wnętrzach. 

• Kultura i religia – odzież zakrywająca ciało znacznie ogranicza syntezę skórną witaminy D.

• Styl życia – dominacja klimatyzowanych wnętrz, praca w biurach i galeriach handlowych.

• Pigmentacja skóry – ciemniejsza karnacja wymaga dłuższej ekspozycji na promieniowanie UVB, aby wyprodukować taką samą ilość witaminy D jak skóra jasna.

Miejsce 2: Indie – wpływ pigmentacji skóry i stylu życia na poziom witaminy D

Średni poziom 25(OH)D: 10-25 ng/ml

Według badań populacyjnych od 30% do nawet 80-90% mieszkańców Indii może mieć niedobór witaminy D⁽³⁾. Tak duże rozbieżności wynikają z różnic regionalnych, diety i fototypu skóry.

Jakie są kluczowe czynniki niskiego poziomu witaminy D w Indiach?

• Pigmentacja skóry – ciemniejsza skóra potrzebuje dłuższej ekspozycji na słońce, by wyprodukować tyle samo witaminy D co jasna skóra. 

• Zanieczyszczenie powietrza – smog w dużych miastach działa jak „filtr”, ograniczając przenikanie promieni UVB,

• Dieta – tradycyjna kuchnia indyjska jest uboga w naturalne źródła witaminy D (tłuste ryby, jaja, nabiał).

• Styl życia – coraz więcej czasu spędzanego w pomieszczeniach (szkoła, praca, transport) ogranicza codzienną ekspozycję na światło słoneczne.

Miejsce 1: Arabia Saudyjska – największe niedobory witaminy D na świecie

Średni poziom 25(OH)D: 10-15 ng/ml

Badania populacyjne pokazują, że od 60% do nawet 90% mieszkańców Arabii Saudyjskiej ma niedobór witaminy D⁽⁴⁾ – to jeden z najwyższych wskaźników na świecie. Problem dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych, a szczególnie nasilony jest u kobiet.

Poznaj główne przyczyny niedoborów witaminy D w Arabii Saudyjskiej:

• Unikanie słońca – ekstremalne temperatury sprawiają, że większość osób przebywa w klimatyzowanych wnętrzach.

• Kultura i religia – zakrywanie ciała ogranicza możliwość syntezy skórnej witaminy D.

• Dieta – tradycyjna kuchnia zawiera niewiele naturalnych źródeł witaminy D (np. tłustych ryb).

• Styl życia – miejski, z przewagą pracy i nauki w pomieszczeniach.

• Otyłość – rozpowszechniona w regionie, dodatkowo zmniejsza biodostępność witaminy D w organizmie.

„To pokazuje, że czynniki kulturowe i styl życia mogą być silniejsze niż klimat i geografia.”

Dlaczego niedobór witaminy D występuje tak często?

Witamina D powstaje w organizmie głównie dzięki syntezie skórnej pod wpływem promieniowania UVB. Przebywanie w pomieszczeniach, zakrywanie skóry ubraniem czy częste stosowanie kremów z filtrem znacząco ogranicza ten proces. Nawet dobrze zbilansowana dieta zwykle nie pokrywa zapotrzebowania – naturalne źródła witaminy D (tłuste ryby morskie, jaja, produkty fortyfikowane) są rzadko spożywane w wystarczających ilościach.

„W Polsce szacuje się, że nawet 90% populacji może mieć zbyt niski poziom witaminy D ⁽⁵⁾.”

Co wiemy o witaminie D? Najważniejsze funkcje w organizmie

Witamina D pełni wiele kluczowych ról, potwierdzonych przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). Przyczynia się m.in. do:

• prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego⁽⁶⁾,

• prawidłowego wchłaniania i wykorzystywania wapnia i fosforu⁽⁷⁾,

• utrzymania zdrowych kości⁽⁸⁾,

• prawidłowej pracy mięśni⁽⁹⁾,

• utrzymania mocnych i zdrowych zębów⁽¹⁰⁾.

Odkryj złoty trójkąt zdrowych kości: magnez, witamina D3 i witamina K2 →

Badania naukowe wskazują na dodatkowe zależności pomiędzy poziomem witaminy D a funkcjonowaniem organizmu:

• Łączą niski poziom witaminy D ze złym samopoczuciem, objawami depresji oraz stresem^(11,12,13).

• Wskazują na zależność pomiędzy niedoborem witaminy D a wysokim poziomem TSH^(14,15).

• Niski poziom został powiązany z większym ryzykiem rozwoju choroby Parkinsona czy stwardnienia rozsianego^{(16,17,18,19)}.

• Pokazały, że jej wysokie stężenie może chronić przed zwyrodnieniem plamki żółtej związanej z wiekiem u kobiet po menopauzie⁽²⁰⁾.

• Wskazują, że witamina D może poprawiać wydajność w trakcie treningu oraz osiągi sportowe⁽²⁰⁾.

Witamina D jako składnik anti-ageing →

Witamina D3 – nikalab vs. tradycyjne źródła

Na rynku większość suplementów diety zawiera witaminę D3 pozyskiwaną z lanoliny (tłuszczu owczej wełny) i innych skór zwierzęcych czy wątrób ryb. 

W produktach nikalab stosowana jest wegańska witamina D3 z mikroalg.

Mikroalgi rosną w kontrolowanych warunkach, w których nie są stosowane pestycydy, a do ich obróbki nie stosuje się rozpuszczalników. Cały proces jest niskoenergetyczny i zrównoważony (algi rosną bardzo szybko), a niewykorzystane resztki są używane w kolejnej rundzie wzrostu.

Milczenie owiec. Dlaczego witamina D3 z lanoliny jest nieetyczna?

Przewagi witaminy D3 z mikroalg nad witaminą D3 z lanoliny (tłuszczu owczej wełny)